Voorstel tot structurele pensioenhervorming van minister Karine Lalieux

Een waardig pensioen voor alle gepensioneerden. Daar ga ik voor. En dat is de basisgedachte van het voorstel tot pensioenhervorming die ik binnen de ministerraad op tafel heb gelegd.

De pensioenhervorming heeft tot doel de bestaande ongelijkheden op de arbeidsmarkt en de toegang tot pensioenen te verminderen.

• Ongelijkheid volgens opleiding      

Kortgeschoolden hebben gemiddeld minder gemakkelijke loopbanen en zwaardere jobs.

Hierdoor verschilt de levensverwachting in goede gezondheid (65 jaar) sterk op vlak van opleiding: 2,5 jaar voor mannen en 4,6 jaar voor vrouwen.

Het huidige vervroegde pensioenstelsel voegt een extra ongelijkheid toe. Het gaat af op een andere loopbaanvoorwaarde, afhankelijk van de leeftijd. Dat betekent dat mensen die eerder zijn gaan werken, langer moeten doorwerken om van vervroegd pensioen te kunnen genieten.

• Ongelijkheid tussen mannen en vrouwen      

 Vrouwen hebben gemiddeld een kortere loopbaan dan mannen en maken meer gebruik van deeltijdswerk (42,5% tegen 11,8%).

De ongelijkheden tussen mannen en vrouwen (loonkloof) op vlak van jaarsalaris (23,1%) is zelf nog sterker aanwezig op vlak van pensioenen (33,4%), met name door de impact van het deeltijdswerk.

• Ongelijkheid in aanvullende pensioenen      

Wat de aanvullende pensioenen betreft, profiteert de 1% van 20% van wat er wordt uitbetaald. De mindere 70% profiteert slechts van 10% van de betaalde bedragen. Dat komt omdat slechts 1 op 4 werknemers een werkgeversbijdrage geniet hoger dan 3% van het brutoloon.

De aanvullende pensioenen van vrouwen vertegenwoordigen gemiddeld slechts de helft van de aanvullende pensioenen bij mannen.

Als het om pensioenen gaat, heeft elke burger behoefte aan voorspelbaarheid en duidelijkheid.

Mijn voorstel zet in op meer sociale rechtvaardigheid. Het pakt ongelijkheden aan. Het ondersteunt de werkgelegenheid. Het biedt de burger meer transparantie.

Een hervorming in drie fasen

De pensioenhervorming zal in drie fasen worden uitgevoerd.

De eerste fase is al achter de rug en voerden we uit bij de start van de legislatuur.

We verhoogde het minimumpensioen tot 1.500 euro netto tegen 2024 bij een volledige loopbaan. Het berekeningsplafond voor het pensioen werd geherwaardeerd. En we schaften de correctiecoëfficiënt voor de berekening van het zelfstandigheidspensioen af.

Deze maatregelen zijn een garantie. Die draaien we niet terug.

De tweede fase omvat de  maatregelen die we aan de ministerraad en via de pers voorstelden. 

We richten ons hier op sociale rechtvaardigheid, de strijd tegen genderongelijkheid en steun aan de werkgelegenheid.

Mijn voorstel voorziet in: 

- Een gelijke loopbaanvoorwaarde (42 jaar) voor iedereen om toegang te krijgen tot het vervroegd pensioen, vanaf 60 jaar. Deze unieke loopbaanvoorwaarde wordt aangevuld met twee positieve prikkels om te blijven werken: de pensioenbonus en het deeltijdspensioen.        

- Een forfaitaire pensioenbonus per dag voor wie na een 42-jarige loopbaan blijft doorwerken. 

- De invoering van het deeltijdspensioen (halftijds of 1/5^e), toegankelijk voor iedereen na de 42-jarige loopbaan. Het deeltijdpensioen en de pensioenbonus kan worden gecombineerd.      

- Een herwaardering van deeltijdse banen bij de berekening van het minimumpensioen      

- In overeenstemming met het regeerakkoord die voorziet in een minimumvoorwaarde om toegang te krijgen tot het minimumpensioen, zou een periode van 10 jaar kunnen worden voorgesteld -- met een gemiddelde van 104 dagen per jaar (d.w.z. in totaal 1040 dagen). Onder voorwaarden:

o         We moeten beter rekening houden met de eerste jaren in de carrière bij jongeren.

o         We moeten meer rekening houden met de gedifferentieerde carrière van vrouwen.

- Overgangsuitkering : om jonge weduwen en weduwnaars beter te ondersteunen, ben ik van plan de overgangsuitkering op termijn te verlengen, uit te breiden tot wettelijk samenwonen en een minimumbedrag in te voeren.        

- Meer transparantie dankzij de verdere ontwikkeling van Mypension.be, met bijzondere aandacht voor het aanvullend pensioen.      

De derde fase starten we tegen het einde van het jaar op, op het niveau van het Nationaal Pensioencomité (CNP) rond thema’s zoals de veralgemening van het aanvullend pensioen, de verhoging van de vervangingsratio en het in acht nemen van de gezinsdimensie in ons pensioenstelsel.

Inclusieve en budgetneutrale hervorming

Mijn hervormingsvoorstel is zeer inclusief. Alle werknemers, vrouwen en de meest kwetsbaren onder ons moeten beter worden ondersteund tijdens hun loopbaan en bij pensionering.

Er zal niet fiscaal worden bespaard op pensioenen. De overheid zet zich ervoor in. We gaan niet besparen op de kap van onze gepensioneerden. Dit hervormingsvoorstel is daarom budgetneutraal.